Inleiding
Ik heb ervoor gekozen om de zogenaamde jongerenbende, de "Colruytbende" van Zelzate, te volgen in de media. Hieronder geef ik een synthese van de mediaberichtgevingen omtrent deze jongerenbende. Ik geef daarbij chronologisch weer hoe deze jongerenbende in de media kwam. Deze jongerenbende kwam plots naar aanleiding van een incident veelvuldig in de Vlaamse pers, maar vooreerst beschrijf ik de situatie van de jongerenbende voor de grootschalige media-aandacht.
Situatie voor de media-aandacht
De problemen met de Colruytbende zijn zo’n twee jaar geleden begonnen in 2009. Deze problematische jeugdgroep bestaande uit minderjarigen en jongvolwassenen zorgde voor buurtcriminaliteit en dit voornamelijk op het busplein te Zelzate en op plaatselijke fuiven. Het is een mix van allochtonen en autochtonen die na schooltijd blijven plakken aan het busplein van Zelzate. Veel van die jongeren volgen les in Gent of in Eeklo, ze verplaatsten zich dan ook voornamelijk met de bus. Aan dit busplein is er ook een Colruyt gevestigd, de leden van de bende zorgen dan ook vaak op de parking of in de winkel zelf voor overlast in de vorm van intimidatie, provocatie, beledigingen, kleine diefstallen, etc. Van daaruit sprak de lokale politie over de 'Colruytbende', waarna later ook de media deze naam is gaan gebruiken. De leden noemen zichzelf niet de Colruytbende, voor hen is het een naam die ze opgeplakt kregen. In de reportage van Telefacts (zie eerste video) waar Mitch en Lucas aan het woord zijn, hoor je hen duidelijk zeggen “de zogenaamde Colruytbende”. Blijkt dat de leden zelf de naam Rwina (Algerijns voor keet schoppen) hanteren (bron: J. DESLOOVER, “Omdat chaos leuk is”, De Standaard, 3 november 2010, 22-23.).
Naast de problemen na schooltijd op het busplein, zijn er ook problemen op plaatselijke fuiven. De leden van de Colruytbende staan namelijk gekend als amokmakers die op fuiven vechtpartijen uitlokken. Voornamelijk deze vorm van zinloos geweld baart velen zorgen. Blijkt ook dat voornamelijk oudere leden vermogenscriminaliteit niet schuwen (inbraak in woning of handelszaak, fiets- en bromfietsdiefstal, handtassendiefstal, afpersing en zelf carjacking al was dit meer een vorm van joyriden).
Begin van de media-aandacht
De media-aandacht is pas echt op gang gekomen nadat er een zware vechtpartij was op een grote fuif in Zelzate namelijk de Summerswitch Party georganiseerd door de plaatselijke Chiro van Zelzate (30 oktober 2010).
Wat was er juist gebeurd?
Het incident vond plaats in de vroege ochtend na de fuif, toen de Chiro aan de opkuis was begonnen. Op de fuif zelf waren er enkel strubbelingen, maar het kwam niet tot een incident. Volgens sommige media mocht een jongere niet binnen in de fuif en zou dit geleid hebben tot frustraties. Andere persberichten beweren dat een jongere slaag kreeg op de fuif en hij zijn vrienden optrommelde om de dag nadien wraak te nemen. In ieder geval verzamelden enkele (volgens de pers zo’n twintigtal) jongeren zich de ochtend nadien. Onder deze jongeren zaten ook leden van de Colruytbende. Ze zouden die ‘gasten’ van de Chiro eens een lesje leren. Zo gezegd zo gedaan. Het incident liep vervolgens volledig uit de hand. Er werd namelijk een mes getrokken en een gedreigd met een schop. Het gevolg is dat er een jongere van de Chiro met een messteek in de arm en gebroken oogkas door slagen op het gezicht in het ziekenhuis belandde. Enkele artikels spreken over een georganiseerde gemaskerde bende die een gerichte aanval uitvoerde gewapend met messen, knuppels en schoppen, andere artikels houden het iets bescheidener.
Dit incident kwam veelvuldig aanbod in de Vlaamse media (televisie en kranten, radio werd niet opgevolgd).
Media-aandacht na de Summerswitch
Kort na het incident op de Summerswitch party heeft er een stille protestmars plaatsgevonden voor het gemeentehuis. Hiermee werd duidelijk gemaakt dat de inwoners de problemen met de Colruytbende beu waren. tijdens dit protest werd een bijzondere gemeenteraad ingesteld om maatregelen ter bestrijding van de jeugddelinquentie in Zelzate toe te passen. Voorstellen die aan bod kwamen waren: een samenscholingsverbod (na 22u), een nultolerantiebeleid, plaatsing van camera’s, meer politie op straat en een fuifverbod voor gekende amokmakers. De burgemeester vond deze extra gemeenteraad te vroeg, hij wachtte liever het onderzoek af om de echte oorzaken te kennen en daarop gericht te kunnen reageren. Uiteindelijk besliste men op de bijzondere gemeenteraad dat er een commissie zal opgericht worden die de situatie zal onderzoeken en maatregelen zal voorbereiden. Ook het evalueren van de situatie zal tot haar taken behoren. De gemeente Zelzate zal zich hierbij laten bijstaan door externen met de nodige expertise.
Ook de leden van de Colruytbende zelf bleven na het incident onder mediabelangstelling staan. Kort na het incident verscheen er een artikel dat een betrokkene van de raid (cf. supra) op de chiro opnieuw was opgepakt door de politiediensten. Het betreft een meerderjarig Sonny S. (21) die na de raid onder strenge voorwaarden werd vrijgelaten door de Gentse Raadkamer, maar diezelfde nacht was hij weer betrokken partij bij een caféruzie waarna hij opnieuw werd opgepakt.
Diezelfde jongeman Sonny S. kwam nog verscheidene keren in de media, niet naar aanleiding van feiten maar om zijn verhaal te vertellen. In De Morgen van 16 maart werd een artikel over hem gepubliceerd waarin hij aan het woord was. Hij verteld er over zijn jeugd en wat er fout is gelopen. Deze jongeman kwam zelf aan bod in een Talkshow, namelijk Goedele op dinsdag (21 maart 2011). Goedele Liekens besprak er het thema van jongerengeweld. Hierbij waren enkele experts uitgenodigd waaronder Sonny S. die zijn eigen ervaring vertelde aan Goedele Liekens.
Verder verschenen er nog twee uitgebreide artikels in De Standaard die het verhaal vertellen van enkele bendeleden (Mitch en Lukas). Deze bendeleden kwamen ook aan bod in Telefacts (VTM). Deze reportage kunnen we toch wel beschouwen als hoogtepunt van de media-aandacht rond de Colruytbende, het is een mooie samenvatting. Deze reportage werd op youtube geüpload en is hieronder integraal te bekijken.
In de reportage spreken ze over een nultolerantie. Deze nultolerantie geldt voor 34 gekende leden van de Colruytbende. Het is dus geen nultolerantie in Zelzate, maar wel voor een selecte groep van ‘hardleerse jongeren’. Het gerecht zal hun misstappen voortaan niet meer door de vingers zien. Het is een lik-op-stuk-beleid, dat een duidelijk signaal wil geven, namelijk: “Zo kan dit niet meer verder, er moet iets veranderen in de situatie vooraleer die jongeren zich alles gaan permitteren”. De burgemeester ziet de maatregel ook als waarschuwing voor kandidaat-amokmakers, meelopers van de Colruytbende worden afgeraden om zich verder te verdiepen in de jeugdbende.
Besluit
In de periode november (2010) – maart (2011) kwam de Colruytbende verschillende keren aan bod in de media (zowel krantenartikels als televisiereportages). Tegenwoordig (april en mei 2011) is het rustig in het Vlaamse medialandschap omtrent de Colruytbende. Indien er zich geen nieuwe incidenten meer voordoen zal dit hoogst waarschijnlijk zo blijven.
We kunnen besluiten dat de media-aandacht voor de Colruytbende groot was, toch bestaan er in grootsteden zoals Brussel, Gent, Antwerpen, maar ook kleinere steden als Ronse gelijkaardige jeugdbendes. Opmerkelijk dat juist de Colruytbende zoveel aandacht genoot. Wat ik nog opmerkelijker vind is dat enkele leden de media-aandacht niet schuwen. Dit blijkt onder andere uit de reportage van Telefacts waar Mitch en Lukas hun verhaal deden. Ook Sonny (broer van Mitch) vertelde zijn verhaal aan de media in Goedele op dinsdag. Misschien is net dit feit een reden van de media-aandacht, bendeleden aan het woord laten brengt sensatie met zich mee, wat op zijn beurt de kijkcijfers positief kan beïnvloeden.
Bronnen:
Artikels:
DESLOOVER, J., “Omdat chaos leuk is”, De Standaard, 3 november 2010, 22-23.
SCHOUPPE, L.,Zelzate op zijn kop door jeugdbende, www.dewereldmorgen.be, 5 november 2010.
SIOEN, L., “De schrik van Zelzate”, De Standaard, 12 februari 2011, 18-19.
SOMERS, S., “Overlast heerst in Oost-Vlaamse Bronx”, De Morgen, 9 februari 2011, 8.
SOMERS, S., “Sonny Slock, een vermeend kopstuk van de Colruytbende in Zelzate, doet zijn verhaal”, De Morgen, 16 maart 2011, 13.
VERVERS, D. en DE BUCK W., “Operatie AMOK: nultolerantie voor 34 relschoppers”, Het Nieuwsblad, dinsdag 8 februari 2011 en http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=N2362PTR.
X, Verdachte aanval Chiro Zelzate opnieuw in cel na caféruzie, http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/1189136/2010/11/29/Verdachte-aanval-Chiro-Zelzate-opnieuw-in-cel-na-caferuzie.dhtml (consultatie 26 mei 2011).
